IoT là gì?

Trước khi tìm hiểu IoT sẽ ảnh hưởng đến ngành bảo hiểm như thế nào, hãy định nghĩa “IoT” trong ngữ cảnh này. Nói một cách đơn giản, IoT là việc kết nối Internet với các vật thể hoặc thiết bị vật lý – gọi là “Vạn vật” – được tích hợp cảm biến, phần mềm, ứng dụng, máy chủ, và các thiết bị khác. IoT cho phép dữ liệu lưu chuyển giữa các thiết bị và cảm biến, giúp các thiết bị tương tác, phối hợp, và học hỏi từ trải nghiệm của nhau như con người.

Hiện nay có hơn 26 tỷ thiết bị kết nối đã được sử dụng, và con số này dự kiến sẽ đạt 75 tỷ vào năm 2025. Sự phổ biến của các thiết bị kết nối và khả năng truyền thông tin theo thời gian thực là yếu tố giúp IoT nâng cao hiệu suất và mở rộng khả năng trên nhiều lĩnh vực, trong đó có bảo hiểm.

 Một số ứng dụng quan trọng của IoT trong ngành bảo hiểm

Trong ngành bảo hiểm được điều khiển bởi IoT, các thiết bị kết nối thu thập dữ liệu về nhà ở, ô tô và sức khỏe, giúp đánh giá rủi ro chính xác hơn và cung cấp các gói bảo hiểm phù hợp hơn. Những thiết bị này — từ cảm biến, camera, đồng hồ thông minh đến hệ thống giám sát — là mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái dữ liệu bảo hiểm, giúp kết nối con người, tài sản và công ty bảo hiểm trong cùng một mạng lưới thông minh.

Nhà thông minh

Nhà thông minh là một trong những lĩnh vực đầy hứa hẹn khi: Cảm biến độ ẩm hoặc camera nhiệt có thể phát hiện nấm mốc hoặc rò rỉ nước, cảnh báo sớm trước khi thiệt hại lớn xảy ra; Chuông cửa thông minh, cảm biến cửa sổ/cửa ra vào, camera phát hiện người giúp phát hiện trộm cắp, khóa cửa, tắt đèn, và gửi cảnh báo; Báo cháy thông minh có thể phát hiện cháy khi không có ai ở nhà và tự động gọi cứu hỏa, giúp tránh các tổn thất lớn.

Ô tô kết nối

Telematics (công nghệ viễn thông kết hợp tin học) đang được sử dụng để kết nối ô tô với các ứng dụng IoT. Bằng cách này, công ty bảo hiểm có thể:

Theo dõi hành vi lái xe (tốc độ, phanh, góc đánh lái, v.v.) theo thời gian thực.

Áp dụng AI và học máy để đánh giá độ an toàn mỗi chuyến đi và điều chỉnh mức phí phù hợp.

Bảo trì dự liệu (predictive maintenance) nhằm phát hiện sớm lỗi kỹ thuật như phanh, động cơ…

Giảm gian lận bằng cách đối chiếu dữ liệu va chạm với báo cáo của người lái.

Cảnh báo phát hiện người/động vật bị bỏ quên trong xe.

Nhận diện biểu cảm lái xe để cảnh báo buồn ngủ, say rượu…

Gamification: Khuyến khích lối lái xe phòng thủ, tiết kiệm nhiên liệu…

Bảo hiểm thương mại

Các công ty bảo hiểm thương mại sử dụng thiết bị IoT trong các cơ sở công nghiệp để: Tạo mô hình định giá dựa trên rủi ro thực tế; Giảm tổn thất bằng cách phân tích dữ liệu thời gian thực và cảnh báo sớm.

Hệ thống y tế kết nối

Các thiết bị đeo thông minh giúp: Người già tự lập và tự động gọi cứu trợ khi ngã hoặc ngất xỉu; Khuyến khích thói quen lành mạnh bằng cách giảm phí bảo hiểm cho những ai tập luyện đều đặn; Cảnh báo người tiểu đường về vết loét hoặc biến chứng, giúp tránh chi phí y tế lớn.

Thiết bị đeo thông minh

Các thiết bị như Apple Watch, Fitbit, Google Fit, Strava,… cho phép: Theo dõi nhịp tim, huyết áp, bước chân; Cá nhân hóa gói bảo hiểm và giảm giá cho người sống lành mạnh; Giảm 68% chi phí bồi thường và tăng 20% hoạt động thể chất ở người tham gia.

Ngành xây dựng/bất động sản

Việc tích hợp IoT trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản giúp nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo an toàn và giảm thiểu rủi ro: Giám sát công trường, thiết bị và con người theo thời gian thực; Cảm biến gắn trong công trình để phát hiện khói, khí CO2, nấm mốc,…; Thiết bị đeo giúp cảnh báo người lao động khi đến gần khu vực nguy hiểm và tránh gian lận bảo hiểm.

Ngành nông nghiệp/môi trường

IoT đang trở thành công cụ đắc lực trong việc giám sát và quản trị rủi ro thiên nhiên, giúp doanh nghiệp bảo hiểm và người được bảo hiểm chủ động hơn trong ứng phó: Giám sát chỉ số thời tiết và môi trường trong nông nghiệp; Cảnh báo người được bảo hiểm đối với các rủi ro thời tiết, môi trường; Kết nối với công ty bảo hiểm để có thể thực hiện bồi thường tự động khi có biến động thời tiết và môi trường

 Một số lợi ích mà IoT mang lại cho ngành bảo hiểm

Nguồn doanh thu mới: IoT giúp tạo ra các dịch vụ mới như: bảo trì dự đoán, theo dõi tài sản, y tế từ xa, quản lý năng lượng, an ninh,… Bên cạnh đó, bảo hiểm cũng có thể bán chéo sản phẩm và hợp tác với các gara, trung tâm y tế, phòng tập thể hình… nhằm tăng doanh thu và giá trị dịch vụ.

Giảm chi phí: Phát hiện gian lận tốt hơn với dữ liệu cảm biến; Định giá chính xác hơn, tránh rủi ro cao; Cảnh báo và bảo trì phòng ngừa giúp tránh sự cố lớn, tiết kiệm hàng tỷ đô mỗi năm.

Nâng cao trải nghiệm khách hàng: IoT giúp các công ty bảo hiểm giao tiếp thường xuyên hơn qua: Cảnh báo thời gian thực; Khuyến mãi, chương trình thưởng, và dịch vụ cá nhân hóa; Tăng tốc độ và tự động hóa xử lý bồi thường và giám định tổn thất; Tạo mối quan hệ gắn bó hơn, giảm tỷ lệ khách rời bỏ.

Tối ưu hóa đánh giá rủi ro và phòng ngừa: Thay vì chỉ phản ứng sau khi sự cố xảy ra, các công ty bảo hiểm có thể chủ động cảnh báo sớm nhờ dữ liệu thu thập từ các thiết bị IoT. Ví dụ, hệ thống cảm biến có thể phát hiện bất thường trong hoạt động của nồi hơi và gửi cảnh báo trước khi xảy ra sự cố nổ, giúp ngăn ngừa thiệt hại đáng kể.

Cách tiếp cận chủ động này mang lại nhiều lợi ích: Tăng mức độ hài lòng và lòng trung thành của khách hàng, khi họ cảm nhận được giá trị bảo vệ thực tế và liên tục; Chuyển đổi vai trò của bảo hiểm – từ “đơn vị đền bù khi rủi ro xảy ra” sang “đối tác đồng hành trong việc phòng ngừa và quản lý rủi ro”.

 Một số ví dụ ứng dụng tiêu biểu

Từ nền tảng dữ liệu và khả năng dự báo do IoT mang lại, các ứng dụng cụ thể đã và đang được triển khai mạnh mẽ trong nhiều lĩnh vực bảo hiểm, đặc biệt là sức khỏe, ô tô, nhà ở và nông nghiệp. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu:

Bảo hiểm sức khỏe: Dữ liệu từ thiết bị đeo giúp cá nhân hóa gói bảo hiểm (giảm giá cho người không hút thuốc, có gia đình,…); Phát hiện bệnh sớm, giảm chi phí điều trị.

Bảo hiểm ô tô: Dữ liệu lái xe giúp cung cấp mức phí phù hợp hơn; Cảnh báo lái xe, giảm tai nạn và bồi thường; Tự động thông báo sự cố giúp xử lý bồi thường nhanh chóng.

Bảo hiểm nhà ở: Cảnh báo sớm cháy nổ, rò rỉ, trộm cắp,…; Khách hàng dễ tiếp cận gói bảo hiểm hơn nhờ bằng chứng từ thiết bị đeo/thông minh; Mối quan hệ gần gũi hơn với nhà bảo hiểm thông qua chia sẻ dữ liệu.

Bảo hiểm nông nghiệp/chăn nuôi thủy hải sản theo chỉ số thời tiết/môi trường: Cảnh báo sớm các rủi ro thời tiết để kịp thu hoạch,…; Tự động bồi thường theo cảm biến đo chỉ số thời tiết hay thay đổi chỉ số ô nhiễm

Làm sao để doanh nghiệp bảo hiểm áp dụng IoT?

Để triển khai thành công các giải pháp IoT, doanh nghiệp bảo hiểm không chỉ cần đầu tư công nghệ mà còn phải có tầm nhìn chiến lược và lộ trình rõ ràng. Một số bước quan trọng bao gồm:

Xây dựng chiến lược rõ ràng: Xác định lĩnh vực ưu tiên (ví dụ: sức khỏe, ô tô, tài sản) và hiểu rõ nhu cầu thực tế của khách hàng. Việc bắt đầu từ các kịch bản sử dụng cụ thể giúp tránh đầu tư dàn trải và mang lại hiệu quả cao hơn.

Tăng cường hợp tác đúng đắn: Hợp tác với các đối tác công nghệ, nhà sản xuất thiết bị đeo, hoặc nhà cung cấp dữ liệu sẽ giúp doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận nền tảng IoT sẵn có và rút ngắn thời gian triển khai.

Tuân thủ pháp luật và bảo mật dữ liệu: IoT tạo ra lượng dữ liệu khổng lồ, trong đó nhiều thông tin mang tính cá nhân. Do đó, doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu người dùng.

Đảm bảo an ninh mạng và uy tín thương hiệu: Mọi rò rỉ hay xâm nhập dữ liệu đều có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của doanh nghiệp. Vì vậy, việc xây dựng hệ thống bảo mật nhiều lớp và quy trình phản ứng nhanh là yếu tố sống còn.

Khai thác dữ liệu hiệu quả: Dữ liệu thu được từ IoT chỉ thực sự có giá trị khi được xử lý, phân tích và tích hợp vào hệ thống quản trị rủi ro, định phí, cũng như thiết kế sản phẩm bảo hiểm. Đây chính là chìa khóa để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên số.

Có thể thấy, các ứng dụng IoT đang kết nối thế giới theo cách chưa từng có, đặc biệt trong các ngành chăm sóc sức khỏe, bảo hiểm, và ô tô. Khả năng phân tích dữ liệu thời gian thực từ IoT giúp các công ty bảo hiểm cung cấp sản phẩm chính xác hơn, dịch vụ nhanh hơn và trải nghiệm khách hàng vượt trội hơn — mở ra kỷ nguyên mới cho ngành bảo hiểm số./.

Theo VINARE