Doanh nghiệp được vay lại không quá 70% tổng vốn đầu tư
Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo nghị định quy định về cho vay lại nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ.
Trong đó, dự thảo nghị định đã phân nhóm các đối tượng vay, quy định chi tiết tỷ lệ vay, tỷ lệ cho vay lại, mức phí dự phòng rủi ro cho vay lại, tài sản bảo đảm tiền vay,… Điểm nhấn tại dự thảo là quy định tỷ lệ doanh nghiệp vay lại vốn không vượt quá 70% tổng vốn đầu tư của dự án.
Đảm bảo kiểm soát chặt chẽ nguồn vốn vay
Đại diện cơ quan soạn thảo dự
thảo nghị định cho biết, Bộ Tài chính đã nhận được 61 ý kiến đóng góp vào quá
trình xây dựng dự thảo nghị định. Phần lớn các cơ quan thống nhất với dự thảo
nghị định.
Theo Bộ Tài chính, dự thảo
nghị định nhằm cụ thể hóa và bám sát các quy định tại Luật Quản lý nợ công năm
2017 về cho vay lại vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ, phù hợp với
Nghị quyết số 07-NQ/TW của Trung ương Đảng về tăng cường quản lý nợ công, chỉ
vay trong khả năng trả nợ.
Dự thảo nghị định có mục
tiêu: Đảm bảo kiểm soát chặt chẽ nguồn vốn cho vay lại theo hạn mức cho vay lại,
gắn với kế hoạch vay, trả nợ của Chính phủ, đảm bảo an ninh tài chính quốc gia
và nợ công ở mức an toàn được phép; tăng cường quản lý rủi ro, từng bước thực
hiện cơ chế dự phòng xử lý rủi ro, đảm bảo chia sẻ rủi ro hợp lý giữa Nhà nước,
doanh nghiệp và định chế tài chính, giảm tối đa bao cấp của Nhà nước trong hoạt
động cho vay lại, tiến tới giảm dần quy mô cho vay lại; thực hiện cho vay lại
đúng mục đích, sử dụng vốn cho vay lại có hiệu quả, thu hồi vốn cho vay lại đầy
đủ, đúng hạn cho ngân sách nhà nước (NSNN) để đảm bảo nguồn vốn trả nợ nước
ngoài.
Bộ Tài chính cũng rà soát, kế
thừa các quy định còn phù hợp của Nghị định số 78/2010/NĐ-CP về việc cho vay lại
nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ, Nghị định số 52/2017/NĐ-CP về cho vay lại
nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ đối với UBND tỉnh, thành phố trực thuộc
trung ương; bổ sung các quy định mới nhằm phù hợp với Luật Quản lý nợ công năm
2017.
Quy định chi tiết tỷ lệ cho vay lại
Dự thảo nghị định thống nhất
quy định lãi suất vay lại theo quy định tại Khoản 5, Điều 34 Luật Quản lý nợ
công năm 2017 (khác với Nghị định 78/2010/NĐ-CP quy định lãi suất vay lại tối
thiểu bằng lãi suất vay nước ngoài).
Theo đó, lãi suất vay lại
bao gồm: Lãi suất Chính phủ vay nước ngoài, các khoản phí theo quy định tại thỏa
thuận vay nước ngoài, phí quản lý cho vay lại và dự phòng rủi ro cho vay lại.
Về mức phí dự phòng rủi ro
cho vay lại, để rõ ràng trong quá trình áp dụng, dự thảo nghị định quy định 3 mức
(là 0%/năm đối với cho vay lại chính quyền địa phương, 1% đối với cho vay lại
đơn vị sự nghiệp công lập, 1,5% đối với cho vay lại doanh nghiệp).
Dự thảo tăng cường quy định
về tài sản bảo đảm tiền vay, cụ thể giá trị tài sản bảo đảm tối thiểu bằng 120%
giá trị vay gốc. Trong trường hợp giá trị tài sản bảo đảm tiền vay giảm thấp
hơn dư nợ còn lại của khoản vay, bên vay lại phải có biện pháp bổ sung tài sản
đảm bảo.
Trong bối cảnh nguồn vốn ODA
không còn nhiều và có xu hướng giảm mạnh trong thời gian tới, dự thảo nghị định
quy định tỷ lệ cho vay lại đối với vốn vay ODA và vay ưu đãi áp dụng cùng mức đối
với từng nhóm đối tượng vay lại. Theo đó, các địa phương được phân nhóm căn cứ
mức độ nhận trợ cấp của ngân sách trung ương (NSTW) là 3 nhóm và mức độ điều tiết
về NSTW là 2 nhóm (TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh thuộc nhóm một; nhóm hai là các địa phương có điều tiết về
NSTW còn lại).
Về tỷ lệ cho vay, dự thảo
nghị định quy định 5 mức là 30%, 40%, 50%, 70% và 100% căn cứ theo khả năng tài
chính, ngân sách của các địa phương, được tổng hợp thông qua tỷ lệ bổ sung cân
đối từ NSTW hoặc tỷ lệ điều tiết về NSTW theo 5 phân nhóm trên.
Về tỷ lệ vay lại, dự thảo nghị
định quy định, đối với đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo toàn bộ chi thường
xuyên và toàn bộ chi đầu tư thì dự kiến được vay lại 100%. Đơn vị sự nghiệp
công lập tự đảm bảo toàn bộ chi thường xuyên và tự đảm bảo được một phần chi đầu
tư, dự thảo kiến nghị tỷ lệ cho vay lại ở mức 50% vốn vay ODA, vay ưu đãi.
Đối với cho vay lại doanh
nghiệp, tỷ lệ cho vay lại là 100% vốn vay nước ngoài, nhưng không vượt 70% tổng
mức đầu tư của dự án. Theo đó, doanh nghiệp chủ dự án phải bố trí tối thiểu 30%
vốn đối ứng từ nguồn vốn của doanh nghiệp...
Lý giải về tỷ lệ cho vay lại
được quy định như trên, Bộ Tài chính cho rằng, khi cho vay lại tới các chính
quyền địa phương, phần cho vay lại các địa phương nhận nợ và tính vào nợ công của
địa phương; phần cấp phát thực chất là NSTW hỗ trợ cho các địa phương. Trong bối
cảnh nợ công cao, nhằm đảm bảo dư địa vay nợ của NSTW để tập trung cho các
chương trình, dự án quan trọng quốc gia, dự án mang tính kết nối vùng, miền...,
đối với các dự án thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách địa phương theo phân cấp của
Luật NSNN được tính trong chi của ngân sách địa phương, theo đó cần giảm dần mức
trợ cấp của NSTW, nâng cao tính chủ động của địa phương.
Đồng thời, về phương diện
NSNN, trên cơ sở tính toán khả năng thu và nhu cầu chi ngân sách địa phương đối
với từng địa phương theo Luật NSNN, các mức tỷ lệ như trên đảm bảo khả năng cân
đối ngân sách địa phương, mặt khác tăng tính trách nhiệm của địa phương và phù
hợp với chỉ đạo của Bộ Chính trị về tăng cường quản lý ngân sách và nợ công tại
Nghị quyết Trung ương số 07.
Đối với cho vay lại doanh
nghiệp, tỷ lệ cho vay lại là 100% vốn vay nước ngoài, nhưng không vượt 70% tổng
mức đầu tư của dự án.
Theo đó, doanh nghiệp chủ dự án phải bố trí tối thiểu 30% vốn đối ứng từ nguồn vốn của doanh nghiệp...